Elektronik Bağlantı Şemaları

Elektronik ürünlerin iletişim için kullanılan, her türlü kablonun şekli ve bağlantı şemalarının bulunduğu bir doküman. Ethernet, data kabloları, ekran bağlantıları, usb, seri port, paralel port, mac .vb tümü ve daha fazlası..  

Vga Monitör kablosunda kullanılan HD-DB-15 Erkek ve dişi bağlantısı
İki Bilgisayarı Ethernet kartı ile HUB' sız RJ-45 ile birbirine bağlamak
RS-232 seri port kullanılarak DB-25 veya DB-9 ile iki bilgisayarı birbirine bağlamak
DB-25 ile Paralel porttan iki bilgisayarı LAPLINK ile birbirine bağlamak
36 Pin Centronics LD-36 ile Yazıcı Kablosu yapmak
50 Pin Centronics LD-50 ile Yazıcı Kablosu yapmak
Macintosh için DIN-8 ve DB-25 ile Yazıcı Kablosu yapmak
Microsoft Mouse Çevirici PS2 ile DB-9 kablosu yapmak
Trackball için DIN-6 ve DB-9 Kablosu yapmak
50 Pin Centronics LD-50 ve DB-25 ile SCSI Kablosu yapmak
1.44 MB 3.5" Disket sürücüsü için Kablo yapmak
APC UPS' leri için seri kablosu yapmak
IBM PC ve PS2 için DIN-5 ve DIN-6 ile klavye bağlantı şemaları
ISA, PCI ve PCMCIA Slot bağlantı şemaları
USB Bağlantı Şeması
Barkod Okuyucu Kablosu

Vga Monitör kablosunda kullanılan HD-DB-15 Erkek ve dişi bağlantısı
Aşağıda Dişi ve erkek HD-DB-15 konektörlerinin şeması görülmektedir. Numaralandırma, önden görünüşe göre yapılmıştır. (Lehim yapılan taraf değil)

HD-DB-15 Dişi

HD-DB-15 Erkek Genellikle VGA monitörleri için kullanılırlar. Bağlantı şeması aşağıdadır.

İki Bilgisayarı Ethernet kartı ile HUB' sız RJ-45 ile birbirine bağlamak :
Aşağıdaki şema, RJ-45 kullanılarak iki bilgisayarın nasıl ethernetle bağlanacağını gösterir.

Bu bağlantı, iki bilgisayarı HUB olmaksızın birbirine bağlamaya yaradığı gibi, iki HUB' ı, uplink port olmadan birbirine bağlamak için de kullanılır. Eğer iki HUB' ı birbirine bağlarken, HUB' lardan birinde uplink port varsa, bu çapraz bağlantıyı kullanmayın. Bu durumda düz bağlantı dediğimiz bağlantı şekli kullanılır.

Bilgisayarlardaki network kartlarının çoğunda bulunan ve RJ-45' in girdiği yere MDI Port denir. Benzer portun HUB' larda olanına MDI-X Port denir.MDI-X Portlarda 1 ve 2 numaralı pinler data alır, 3 ve 6 ise data gönderir. Bu yüzden iki MDI Port birbirine bağlanırken, 1 ile 3 ve 2 ile 6 çapraz bağlanır. Oysa MDI ile MDI-X birbirine bağlanırken, 1, 1' e, 2, 2' ye, 3, 3' e ve 6, 6' ya bağlanır.

İki Bilgisayarı Ethernet kartı ve HUB ile RJ-45 ile birbirine bağlamak :

Bu bağlantı, iki veya daha çok bilgisayarı bir HUB ile birbirine bağlamaya yaradığı gibi, biri uplink portlu olan iki HUB' ı, birbirine bağlamak için de kullanılır. Eğer iki HUB' ı birbirine bağlarken, HUB' lardan her ikisinde deuplink port yoksa, düz bağlantıyı kullanmayın. Bu durumda çapraz bağlantı dediğimiz bağlantı şekli kullanılır.

RJ-45 konektörünün hangi tarafının 1.pin olduğunu öğrenmek için tıklayınız.

Bu bağlantıda en çok dikkat edilecek husus 1 ve 2 ile 3 ve 6 nın aynı renk kategorisinde olmasıdır. Yani, 1 ve 2 için turuncu ve turuncu-beyaz kullanılırken, 3 ve 6 için yeşil ve yeşil-beyaz kullanılmalıdır. Eğer 3 veya 6 için, meselâ yeşil-beyaz ve mavi kullanılırsa performans düşer. İncelendiğinde kablo içindeki sarımlarında farklı yönlerde olduğu görülecektir. Bu da performans arttırımı içindir.

RS-232 seri port kullanılarak DB-25 veya DB-9 ile iki bilgisayarı birbirine bağlamak :

Null-modem kablosu iki RS-232 "DTE" aletini birbiri ile modemsiz veya başka bir araç ("DCE"ler) olmaksızın haberleştirmek için kullanılır. Bu amaçla, en basit anlatımla, birinin TD sinyalini, diğerinin RD girişine bağlarız. Birçok DTE aletinde (Mesela PC)  RS-232 pinleri farklı kullanılır. RTS sinyali, aracın data alımına hazır olup,olmadığını anlamak için kullanılır. Oysa DCE araçlarında (Mesela Modem) CTS data kabulünü sağlar. Bu sebeple birinin RTS pini, diğerinin CTS pinine bağlanarak, bu muhaberat sağlanmış olur. (Handsahake)

Bunun gibi birçok DTE aracında DTR veya DSR sinyali, aletin açık olduğunu, CD sinyali ise bağlantı kurulduğunu belirtir. Birinin DTR sinyalini, diğerinin hem CD hem de DSR girişine bağlarsak, aleti kandırmış oluruz. Böylece alet, karşı tarafın açık ve bağlı olduğunu zanneder.Genel kaide olarak, RI sinyali bir yere bağlanmaz. Çünkü bu sadece telefon çaldığı zaman aktif olur.

Bu bağlantıda kullanılacak Dişi DB-25 ve/veya DB-9 konektörlerinin pin şeması yukarıda görülmektedir. Bu görünüş önden görünüştür. Lehim yapılan taraf arkada kalmaktadır. Resimdeki siyah noktalar pinlerin girdiği boşluklardır. Genellikle bu konektörlerde hangisi dişi, hangisi erkek olduğu karıştırıldığı için bu bilgi verilmiştir.

RS-232 için kullanılan pin sıralaması genellikle aşağıdaki gibidir.

MS-DOS dan bağlantı yapmak için intersvr.exe programı kullanılır. Bu amaçla; Anaç bilgisayarda bu emir çalıştırılmadan önce, kullanacağımız bilgisayarın config.sys dosyasına :

Device=interlnk.exe /NOPRINTER /COM/Drives=2
Satırını eklemek gerekir. Daha sonra bilgisayar yeniden açılmalıdır.

Windows' da ise Direct Cable Connection - Başlat - Programlar - Donatılar - İletişim - Doğrudan Kablo Bağlantısı çalıştırılır. Bir bilgisayar konuk seçilir. Diğeri ise ana seçilmelidir.
DB-25 ile Paralel porttan iki bilgisayarı LAPLINK ile birbirine bağlamak

İğnelerin olduğu taraftan (Lehim tarafı değil) bakıldığında pin sıralaması yukarıda görülmektedir.
Aşağıda tarif edilen kablo ile iki bilgisayarı, paralel porttan LapLink™programı kullanarak bağlayabilirsiniz.Bu amaçla setuptan EPP veya EPP/ECP modu seçilmelidir. Bu kabloyu yapmak için en az 15 hattı olan koaksiyel kablo ile, iki DB-25 erkek konektöre ihtiyaç vardır.

DB-25 konektörleri, kablonun koruma sarımları ile birbirine bağlanması tavsiye olunur.

Not : LapLink paralel kabloları web' de çok çeşitli olarak izah edilmiştir. Yukarıdaki bağlantı şekli tarafımdan denenmiştir.  1996 LapLink for Windows için uygundur. Windows 95'in Direct Cable Connection programında (DCC)çalışmadığı söylenmektedir, fakat aşağıdaki bağlantı çalışmaktadır.

Bu kabloyu yapmak için en az 17 hattı olan koaksiyel kablo ile, iki DB-25 erkek konektöre ihtiyaç vardır.

DB-25 konektörleri, kablonun koruma sarımları ile birbirine bağlanması tavsiye olunur. 

36 Pin Centronics LD-36 ile Yazıcı Kablosu yapmak :
36-pin Centronics konektörü ile, genellikle yazıcı kablosu yapılır. Aşağıda 36-pin dişi Centronics konektörünün pin sıralaması gösterilmiştir. Görünüm ön yüz ele alındığındaki şekliyledir. Lehim yapılan taraf arkada kalmalıdır.

Kablonun diğer ucunda ise DB-25 erkek konektörü bulunmalıdır. Bu konektörün görünümü de aşağıdadır. Tabii, lehim yapılan taraf yine arkaya gelmelidir.

DB-25 konektöründen bakıldığında, Pin şeması, genellikle aşağıdaki gibidir:

LPT portundan bakıldığında, yazıcı kablosu hazırlanırken pinler aşağıdaki gibi bağlanmalıdır.

50 Pin Centronics LD-50 ile Yazıcı Kablosu yapmak :

50-pin Centronics konektörü ile, genellikle yazıcı kablosu yapılır. Aşağıda 50-pin dişi ve erkek Centronics konektörünün pin sıralamaları gösterilmiştir. Görünüm ön yüz ele alındığındaki şekliyledir. Lehim yapılan taraf arkada kalmalıdır. Dişi konektör genellikle aletin üzerinde montelidir. Erkek konektör ise kablonun bir ucundadır.

Kablonun diğer ucunda ise DB-25 erkek konektörü bulunmalıdır. Bu konektörün görünümü de aşağıdadır. Tabii, lehim yapılan taraf yine arkaya gelmelidir.

Macintosh için DIN-8 ve DB-25 ile Yazıcı Kablosu yapmak :

Lehim uçları arkada kalarak gösterilmiş DIN-8 ve DB-25 erkek konektörlerinin seması aşağıdadır.

Bu pin numaralarına göre bağlantı şeması ise şöyledir.

1	2-5
2-5	1
3	7
7	3
6-8	6-8

1	20
2-5	6-8
3	3
7	2
6-8	7

Microsoft Mouse Çevirici PS2 ile DB-9 kablosu yapmak :

Dişi Mini DIN-6 ile dişi DB-9 kullanarak yeni PS2 mouse' ları eski bilgisayarda kullanabilirsiniz. Şemada gösterilen pinler, lehim yapılan taraf arkaya gelecek şekilde numaralandırılmıştır.

1	5
2	4
3	1-3
4	6-8
5	2-9
6	3

TrackBall için DIN-6 Bağlantı şeması :

Erkek Mini DIN-6 ile Dişi DB-9 kullanarak Tracker TrackBall için giriş kablosu yapabilirsiniz.. Şemada gösterilen pinler, lehim yapılan taraf arkaya gelecek şekilde numaralandırılmıştır.

2	3
3	2
4	7-4
5	6
6	5

50 Pin Centronics LD-50 ve DB-25 ile SCSI Kablosu yapmak :

50-Pin Centronics Konectörün diferansiyel SCSI device için pin bağlantı şeması aşağıdadır.

Bir zamanlar, Apple dar SCSI konektörleri için DB-25 kullanıyordu. Fakat bu, burkulmuş çiftlere müsaade etmez ve SCSI standartları ile uyuşmaz. Iomega gibi bazı firmalar, yeni ürünlerinde bile hâlâ bu konektörü kullanmaktadır. Bu konektörlerin, UltraSCSI gibi daha hızlı SCSI bus' larında bazı problemlere sahip olduğu rapor edilmiştir. (Iomega' nın kendisi bile birden fazla DB-25 aletinin kullanılmasını tavsiye etmemekle birlikte; hâlâ Zip drive' larda kullanmaktadır.) Oysa, HD50 tercih edilmelidir.

1.44 MB 3.5" Disket sürücüsü için Kablo yapmak :

PC Dünyasındaki en garip kablo budur. Harddisk kablosuna çok benzer. Bu kadar çok konektör ucu olması ve disket sürücüde kullanım şekli alışılmadık biçimdedir ve hâlâ değiştirilmemiştir. Disket sürücü kablosunda 34 hat vardır. Genellikle üzerine 5 konektör monte edilir. Fakat bazılarında 3 konektör bulunur.

Anakart Konektörü: Kablonun bir ucunda bulunur ve anakarta veya hard disk kartına bağlanmayı sağlar.
A: Sürücüsü Konektörü: Kablonun diğer ucunda, tek veya çift olarak bulunan konektörler A disket sürücüsü için kullanılır.
B: Sürücüsü Konektörü: Kablonun ortalarında, tek veya çift olarak bulunan konektörler B disket sürücüsü için kullanılır.

A ve B sürücüleri için çifter çifter konektör olmasının sebebi, farklı disket sürücüleri için tek bir kablo yapmaktır. 3.5" disket sürücüler pin başlıklı konektör kullanırken, 5.25" disket sürücüler kart kenarı temaslı konektör kullanırlar. Burada dikkat edilecek husus, A ve B çiftlerinin birer tanesini kullanmak; A çiftinin veya B çiftinin her ikisini birden kullanmamaktır. Yani öndeki iki ucu birden kullanırsanız, hata yapar. Ama öndeki çiftten biri ile ortadaki çiftten birini beraberce kullanabilirsiniz. Pin başlıklı konektör (IDC) aşağıda gösterilmiştir.

Üç konektörden oluşan kablolar, imalatçının tamahkârlığından kaynaklanmaktadır. Bu esnek olmaya engel teşkil etmektedir. Mamaafih, 5' li kablo ile değiştirilmesinde veya değiştirilmemesinde bir sakınca yoktur.
A ve B çiftlerinin arasında bir kısım hattın kıvrılarak döngü meydana getirdiğini görmektesiniz. Bu çok saçma gelebilir. Aslında da saçmadır. Ancak uygulama böyledir. Bazı kablolarda bu döngü bulunmuyorsa, asıl yanlışlık bu kablodadır. Bu döngü sayesinde döngüden sonraki, yani en uçtaki konektör, A sürücüsünü okur, ortadaki ise B olur.

Bunun detayını öğrenmek isterseniz: Eskiden, disket sürücünün A veya B olmasını, drive select (DS) jumper - Sürücü seçme sekmesi ile sağlamaktaydık.Böylece, sürücü arayüzü, anakarta kimin önce konuşacağını söylerdi.Döngü yapılan hatlar, 10 ile 16 (7 hat) arasındakilerdir. Bunlardan, 11, 13, ve 15 şasedir ve sinyal taşımaz, Yani gerçekte sadece dört hattın sinyalini ters çevirmiş oluruz. Aşağıda bu döngünün ne yaptığı anlatılmaktadır.

Kısaca, bilgisayarlarda birden fazla disket sürücü bulunduğu zamanlarda, zaman kazanmak için yapılmış bir uygulamadır. Aksi takdirde A sürücüsüne bir sekme takılarak zaman kaybedilecekti. Bu yüzden tek sürücü olduğunda, sadece en uçtaki - döngüden sonraki konektör kullanılmaktadır.

Aynı uygulama IDE/ATA hard disklerinde de vardır. Fakat IDE/ATA hard diskleri master/slave sekmesi ile ayırt edildiğinden, kabloda döngü yoktur. Sebebi; "Bir bilgisayarda, birden fazla disket sürücü olur ama, iki harddisk almaya kimsenin gücü yetmez" gibi batıl bir inançtır. Oysa, artık bilgisayarlarda, sadece bir disket sürücü olmasına karşın, birden fazla harddisk bulunmaktadır.

Bazı yeni BIOS' larda bir adım ileriye gidilmiştir. "invert floppy" seçeneği ile B gibi takılan disket sürücüsü SETUP' tan A yapılabilmektedir. "enabled" seçilirse, orta uç bağlanarak B yapılmış sürücüyü bilgisayarda A olarak görürsünüz. Böylece iki konektörle yapılmış döngüsüz bir kablo kullanarak disket sürücünüzü A olarak çalıştırabilirsiniz. Fakat Windows NT ve Linux yüklenirken çuvallar. Çünkü bunlar direk donanım erişimli işletim sistemleridir ve BIOS' u takmazlar.

Bazı üreticiler ise çift döngü yaparak ortadaki konektörü A, uçdakini ise B yaparlar.

APC UPS' leri için seri kablosu yapmak
Uninterruptible Power Supply (UPS) kesintisiz güç kaynağını   PC' lere bağlamak için kullanılan kablo şeması aşağıdadır: 

APC Smart-UPS Kablosu (PN 940-0024B):

APC Back-UPS Kablosu (PN 940-0020B):

Aşağıda, DB-9 erkek ve dişi konektörleri, önden görülmektedir. (lehim tarafı değil).

DB-9 Erkek
  DB-9 Dişi

IBM PC ve PS2 için DIN-5 ve DIN-6 ile klavye bağlantı şemaları :

Bugünlerde, dünyada çeşitli klavye konektörleri kullanılmaktadır. Bunlardan ikisi aşağıdadır:

DIN-5 (IBM-PC)

PS2 (Mini-DIN-6)

Şemalarda önden bakılarak numara verilmiştir. Lehim yapılan taraf arkada kalmalıdır.

Eski klavyenizi yeni bilgisayarınızda kullanmak için Dişi Din-5 ile Erkek Mini Din-6 arasında çevirici

Yeni klavyenizi eski bilgisayarınızda kullanmak için Dişi Mini Din-6 ile Erkek Din-5 arasında çevirici

ISA, PCI ve PCMCIA Slot bağlantı şemaları:
ISA konektör, periferal kartları, PC uyumlu bilgisayarların ana kartlarına takmak için kullanılır. Esasen 62 pinlik ve 36 pinlik iki kart kenarı temasından oluşur. 36-pin konektör (C1-D18 ile gösterilenler) 16-bit Giriş/Çıkış için IBM PC/AT üretilirken eklenmiştir.

Aşağıda bir ISA kart ve konektörü gösterilmiştir.

Not: B8, XT üzerinde   /CARD SLCDTD' dir.   ("card selected", XT slottaki J8 ile aktif olur.)
PCI konektörler, yeni nesil PC ve Macintosh anakaralarında periferal kartları takmak için kullanılır. Konektör, 98-pinli kart-kenarlıdır. (bazısında 22-pin opsiyonel uzantı vardır).

Note: Pin 63-94 sadece 64 bit PCI uygulamasında vardır.
+V I/O, 3.3V anakartlarda 3.3V, 5V anakartlarda 5V olur, ve anakartın sinyal voltajını belirler.

PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) konektörü ("PC-Kartı" da denir.) PCMCIA çevre birimlerini bilgisayarlara, genellikle dizüstü bilgisayarlara bağlamak için kullanılır.

PCMCIA 68 Pin konektörü (dişisi kartta, erkeği bilgisayarda olur.)

USB Bağlantı Şeması

USB Nedir? 

Universal Serial Bus (USB) Evrensel seri yolu, bilgisayar ve telekominikasyon endüstrisinde geliştirilmiş, iletişim standartlarında yeni bir bağlantı şeklidir. Amacı, geleneksel seri ve paralel portların yerini almak ve işi evrenselleştirmektir. Bir çok PC ve Mac bilgisayarlar, artık USB' siz üretilmemektedir. Çevre birimleri de aynı şekilde USB destekli üretilmektedir.  USB, bağlandığı alete güç verir.  USB, 12 Mbit/s ve  1.5 Mbit/s data transfer hızı sağlar. USB, PC' leri birbirine hızlı bağlamak için kullanılmaz, ama, küçük çapta şebeke ortamı kurmak için bazı ürünler çıkarılmıştır.USB,  ana bilgisayar ile çevre birimleri arasında güçlü, bilgisayar çalışırken takıp çıkartabileceğiniz, "gerçek plug-and-play" arayüzü sağlar.

Bunlar; klavye, fare, oyun çubuğu, telefon, tarayıcı, yazıcı, güvenlik dangılı, mikrofon, hoperlör, disket sürücü kamera, modem, CD-ROM sürücü vb. olabilir.

USB ilkel çevre bağlantı teknolojisini geliştirmek için icat edilmiştir.  Avantajları şunlardır:

• Bilgisayarı kapatmnız gerekmez (Önemli bir avantaj)
 
• Kasayı açmanız gerekmez
 
• Kart takma yok
 
• Çakışma yok
 
• Kilitlenme yok
 
• Sürücü yüklemeye gerek kalmaz (bazılarında bir seferlik yükleme yapılır).

Ayrıca : 

• "tiered-star hub" şebeke yapısı, her bilgisayara 127' ye kadar alet bağlanmasına izin verir
 
• İki giriş imkânı sunar
 
• Bazı aletler voltajını buradan alır
 
• Çift data hızı uygular: saniyede 1.5 ve 12 megabit  (Mbps)
 
• Performansı 12 Mbps ' e kadar ulaşabilir.
 
• İhtiyaç duyuldukça sürücüler, otomatik olarak yüklenir veya bırakılır. needed

USB aletleri iki tip fiş kullanır. Tip A ve Tip B:

Soldaki uç Bilgisayara, sağdaki ise çevre birimlerine takılır. Her iki konektörde, 4 uçludur. İkisi Voltaj, ikisi de data içindir.

Barkod Okuyucu Kablosu

Biri erkek  diğer dişi DIN-5 ile bir adet RJ-45 konektörden oluşan barkod okuyucu kablosu, klavyeye seri olarak bağlanan barkod okuyucular içindir. Aşağıdaki şemalarda önden bakılarak numara verilmiştir. Lehim yapılan taraf arkada kalmalıdır.

RJ-45 pinlerinin sıralanışı

RJ-45, genellikle network bağlantılarında ethernet ile veya telefon sisteminde kullanılır. Ethernet kartlarının 10Base-T veya 100Base-TX şeması aşağıdadır. 

10Base-T ve 100Base-TX konektörlerinin her ikisinde de 8 pininden sadece 1, 2, 3 ve 6 numaralar kullanıldığından; birisi için yapılan RJ-45 kablosu diğeri için de kullanılabilir. Tek fark, Receive' de yeşil veya turuncu çiftin kullanılmasıdır. Dikkat edilecek husus, Data alımı ve gönderimi için aynı renk çıftlerinin kullanılmasıdır. Yani, 1 ve 2 için turuncu ve turuncu-beyaz kullanılırken, 3 ve 6 için yeşil ve yeşil-beyaz kullanılmalıdır. Eğer 3 veya 6 için, meselâ yeşil-beyaz ve mavi kullanılırsa performans düşer. İncelendiğinde kablo içindeki sarımlarında farklı yönlerde olduğu görülecektir. Bu da performans arttırımı içindir.

RocketPort seri arayüz kartı için bağlantı şeması aşağıdadır:

Cisco 750 serisi router için ISDN BRI U port bağlantı şeması aşağıdadır: 

Bazı ISDN S/T arayüzlerinin bağlantı şeması aşağıdadır: